Samen leven doe je samen!

Huurdersbelangenverenigingen en Portaal vinden elkaar aan tafel en in het bevriezen van de huren van woningen met een E, F of G-label

Iedereen heeft het erover, iedereen ziet het gebeuren, en iedereen heeft er last van. De energiecrisis en de stijgende lasten raken iedereen, maar vooral de mensen met de laagste inkomens en de slechtst geïsoleerde woningen. Steeds meer huurders kunnen de stijgende energierekeningen niet meer betalen. Dat lijdt nu al tot grote ellende. Tijd dus om in actie te komen.

Samen aan tafel werkt veel beter

Gelukkig wisten de huurdersbelangenverenigingen en Portaal elkaar hierover snel te vinden. Dat heeft zeker ook te maken met een nieuwe manier van met elkaar werken die nu vorm aan het krijgen is. Dat ging wel eens anders. De oude, zeg maar klassieke manier was dat Portaal plannen maakte waarin, voor hun gevoel, de inbreng en de belangen van de huurders al zo goed als mogelijk waren meegenomen. De belangenverenigingen mochten daar dan wat van vinden, maar liefst niet teveel. Op punten werd er wel geluisterd en wat aangepast, maar een echte samenwerking kon je dat toch niet noemen. Hoe het ging, daar was eigenlijk niemand blij mee. Ondanks enkele pogingen om de samenwerking te verbeteren, bleef er onvrede en gebrek aan vertrouwen. Maar hoe verander je dat?

Veranderen doe je samen

Toen de verhouding vorig jaar echt bekoeld was, is besloten om radicaal anders te gaan werken met elkaar. Het moest anders en beter. Prinsjesdag 2021 bleek daarvoor een mooi startpunt. We zijn toen zonder agenda’s bij elkaar gaan zitten om te kijken naar wat er in de plannen stond en hoe we daar als corporatie en huurdersverenigingen gezamenlijk iets van konden vinden en mee gaan doen. Er kwam een breed, open overleg en het was aan iedereen om mee te denken, scenario’s te bedenken en inbreng te formuleren. Dat werkte. Het vertrouwen groeide. Voor beide partijen bleek het beter te werken. Dus dat smaakte naar meer.

Hoe je samenwerkt is belangrijk

“Samenwerking is belangrijk, dat vindt vrijwel iedereen. Maar nog belangrijker is hoe je dan samenwerkt” vindt Ronald Franken, manager strategie van Portaal. “De manier waarop, daar gaat het om. Het moet serieus aan de voorkant, en een ieder moet zijn verantwoordelijkheid pakken. Open gesprekken, en de tafel moet veilig zijn. Waar je kunt zeggen wat je vindt en wilt.” Met aan beide kanten het vertrouwen dat die opener samenwerking kansen biedt. In de planvorming, de uitwerking en de uitvoering. Plannen komen zo sneller tot stand en tot wasdom.

Minder zware lasten voor de zwakste schouders

Een goed voorbeeld van de nieuwe manier van (samen)werken is het recente voorstel van de belangenverenigingen om de huren van woningen met een E, F of G-label dit jaar niet te verhogen. Bevriezen, heet dat. Portaal vond het ook direct een prima plan en dat kon dus snel worden doorgevoerd. “We komen sneller tot elkaar”, merkt Leendert de Bruin van VHOS, Vereniging Huurders Overleg Soest op. Samen met Paul Smith van Hestia zet hij zich in voor minder zware lasten voor de zwakste schouders. Hun zorg is dat er straks mensen in de kou komen te zitten. Dat moet in gezamenlijkheid worden voorkomen.

Beroep op solidariteit en op Den Haag

Het bevriezen van huren is een mooi gebaar. Het leidt overigens wel tot enige huurstijging voor de hoogste middeninkomens. Een kwestie van solidariteit. Maar het is zeker niet genoeg om iedereen te vrijwaren van grote problemen. Daarvoor moet echt veel meer gebeuren. Portaal en de huudersbelangenverenigingen kijken daarvoor uiteraard ook naar Den Haag en doen een dringend appèl op kabinet en Kamer om meer te doen dan de energietoeslag. Leendert de Bruin vindt die toeslag van € 800 voor 2022 “zeer welkom”, maar de financiële steun moet structureel. En de minimuminkomens moeten echt omhoog. Veel mensen hebben gewoon te weinig geld te besteden voor elementaire levensbehoeften.

Ook stille armoede verdient een stem

De energiecrisis raakt iedereen. Maar de een veel harder dan de ander. Veel mensen komen op dit moment niet rond en zitten letterlijk in de kou. Er is veel zogenoemde stille armoede, maar die verdient ook – of juist – een stem. Ruim een half miljoen huishoudens heeft elke maand moeite om de energielasten te kunnen voldoen. Vrijwel alle huurders met betaalrisico hebben een inkomen rond het sociaal minimum. Het verhogen van het minimumloon of een uitkering kan een bijdrage aan de oplossing zijn.

We hebben elkaar nodig

Het is belangrijk dat we ook de mensen die het hardst worden geraakt aan tafel krijgen om mee te praten en mee te denken over wat er gedaan kan worden aan hun situatie. Paul Smith benadrukt dat het belangrijk is om mensen niet steeds op hun armoede aan te spreken. “Energie-armoede is een rotwoord”, vindt Smith. “Veel mensen schamen zich ervoor en sluiten zich af, terwijl we juist zo graag willen horen wat zij zien, ervaren en anders willen.”

Het zijn moeilijke tijden. Juist nu hebben we elkaar nodig. Meer samenwerking, meer solidariteit, dat helpt in ieder geval al. Als corporatie en huurdersbelangen-verenigingen wachten we ook op concrete maatregelen waar minister De Jonge en dit kabinet hopelijk snel mee gaan komen.

Dit artikel is afkomstig uit de nieuwsbrief ‘Bijdragen aan goed samenleven — voor professionals editie 3’ (april 2022).